Interview Henk Verbunt
Als Operationeel Leider van het Regionaal Operationeel Team bij Veiligheidsregio Fryslân, ook wel crisisfunctionaris genoemd, komt hij in actie als zich in Fryslân een crisis voordoet. Henk zet graag zijn talenten in om te helpen: van het ondersteunen van mensen die aan het werk zijn op de plaats van het incident tot het adviseren van de burgemeester.Waarom zijn er crisisfunctionarissen en wat houdt het in?
“Crisisfunctionarissen zijn de mannen en vrouwen die op basis van hun expertise in actie komen bij een ramp of crisis. Dat kunnen politiemensen, brandweermensen, mensen van de geneeskundige dienst en mensen uit gemeenten zijn. Die laatsten worden wel de ‘oranje kolom’ genoemd, om het onderscheid te maken met rood (brandweer), wit (geneeskundig) en blauw (politie). Crisisfunctionarissen kunnen gealarmeerd worden bij een incident waarbij de ‘normale’ hulpverlening en overleg tussen hulpverleners ter plaatse niet voldoende is, en er wordt opgeschaald. Ze worden door Veiligheidsregio Fryslân als experts voor hun taak opgeleid.”
Henk Verbunt
Wat is jouw functie en welke taken horen daarbij?
“Sinds 1 januari 2017 draai ik mee in het piket van Operationeel Leider (OL) van het Regionaal Operationeel Team (ROT). Daarvoor ben ik vanaf 2012 ingezet als Leider Team Bevolkingszorg. Zodra er sprake is van een GRIP 2 situatie wordt het ROT gealarmeerd en moet ik binnen 30-45 minuten in het Regionaal Crisiscentrum in Drachten zijn. Hier melden zich ook onder andere de Algemeen Commandanten Geneeskundig (GHOR), Brandweer, Politie en Bevolkingszorg met hun sectiemedewerkers.
Als OL geef ik leiding aan dit operationele team en onze taken zijn onder andere:
- Het ondersteunen van de mensen die aan het werk zijn op de plaats van het incident (COPI);
- Het nemen van maatregelen om effecten van het incident te bestrijden;
- De burgemeester adviseren over bestuurlijke dilemma’s (bij een GRIP 2 heeft de burgemeester het formele gezag).
Een ramp of crisis ontwikkelt zich altijd op een eigen manier. Belangrijk is daarom om vooruit te denken. Dat doen we door scenario’s te ontwikkelen, zodat we zo proactief mogelijk de ramp of crisis kunnen bestrijden.”
Wat is jouw drijfveer om crisisfunctionaris te zijn?
“Bij een ramp of crisis iets kunnen betekenen voor onze inwoners is voor mij de belangrijkste drijfveer. Ik vind het ook heel fijn en dankbaar om mijn talenten hiervoor in te kunnen zetten. Het is namelijk belangrijk werk, zeker bij hedendaagse bedreigingen zoals cybercrime en terrorisme. Dan is het een van de dankbaarste taken die je je kunt bedenken.”
Welke crisis heeft de grootste indruk gemaakt?
“De crisis die op mij de grootste indruk heeft gemaakt, vond plaats toen ik nog Leider Team Bevolkingszorg was: de ramp met de dug-out in mijn woonplaats Twijzel. Hierbij waren kinderen betrokken en viel een dodelijk slachtoffer te betreuren.
Ik ben op de tweede dag van die crisis opgeroepen. Toen was eigenlijk vooral nog de voorbereiding op de nafase aan de orde. Hierbij was het effect op het dorp en de scholen die betrokken waren een belangrijke factor. Wat daar bij kwam was de werkdruk bij de collega’s van de gemeente Achtkarspelen, die ongevraagd en onvoorbereid met allerlei hulp- en nazorgvragen geconfronteerd werden.”
Aan welke eisen moet een goede crisisfunctionaris voldoen?
“Je moet wat met crises hebben: je moet je erbij betrokken voelen. Daarnaast moet je je realiseren dat handelen in een crisissituatie echt heel anders werkt dan je normaal gesproken bent gewend. Je moet er tijd voor willen en kunnen vrijmaken en bereid zijn tijdens je piket jezelf toch wat beperkingen op te leggen. In die zin zijn ook je gezinsleden onderdeel van je piketfunctie, dus ook zij moeten er achter staan.”
Als crisisfunctionaris oefen en evalueer je veel. Wat levert zo’n evaluatie op?
“Het is heel indrukwekkend en interessant om na een inzet of een moeilijke oefening met elkaar, een tijd later, te evalueren. Hoe ging dit eigenlijk, wat ging goed en wat kon beter? Wat ik bijzonder en mooi vind is dat crisisfunctionarissen tijdens zo’n evaluatie heel openhartig zijn over wat een inzet met hen deed. Zeker sinds afgelopen jaar zet Veiligheidsregio Fryslân steeds meer in op het elkaar leren kennen en het bespreken van thema’s met elkaar. Daardoor wordt de onderlinge verbinding merkbaar sterker. Want uiteindelijk doet de crisis wat ‘ie wil, en het ermee omgaan is vooral mensenwerk. Hoe beter je op elkaar bent ingespeeld, hoe beter en meer gefocust je kunt handelen als het nodig is. Omdat je het dan samen doet!”