Ga naar de inhoud

Wat als de Friese dijken doorbreken…?

29 maart 2018

Stel dat het zeewater zo hoog komt te staan dat Harlingen grotendeels onder water komt te staan. Of dat de dijken op de Waddeneilanden doorbreken. Wat moeten we dan doen? “De noodplannen daarvoor gaan we dit jaar samen met al onze veiligheidspartners verder uitwerken,” vertelt Hans Spiegelaar, projectleider hoog water en overstroming bij Veiligheidsregio Fryslân. “De kans op wateroverlast is weliswaar klein, maar neemt wel toe door de klimaatveranderingen. Daarom bereiden we ons daar serieus op voor.”


Foto: Kees van der Mark.

Onbereikbare eilanden

Door de klimaatveranderingen stijgt de zeespiegel en neemt de kans op extreme neerslag in Nederland toe. “Het gaat dus niet alleen over doorbrekende dijken: wateroverlast door heel veel neerslag komt steeds vaker voor,” vertelt Spiegelaar. Voor al die verschillende scenario’s worden noodplannen uitgewerkt, en daarnaast ook specifieke plannen voor Harlingen en de Waddeneilanden. “Als er noodweer is, zijn de eilanden nagenoeg onbereikbaar vanaf de vaste wal,” licht Spiegelaar toe. “In zo’n situatie moeten de eilanders zich de eerste uren zelf redden. Daarover maken we goede afspraken, bijvoorbeeld met hulpverleners op het eiland.”

In onderstaand filmpje wordt uitgelegd hoe een crisis op één van de Waddeneilanden wordt aangepakt.


Overstroomde dijken

Bij het ontwikkelen van goede noodplannen komt nog heel wat kijken, want wat is nu de beste oplossing? Spiegelaar: “In sommige riviergebieden in Nederland zou je er bijvoorbeeld voor kunnen kiezen om bij hoog water bepaalde stukken land onder water te zetten; ‘waterbergingsgebieden’ noemen we dat. Als het water zakt, verdwijnt het water daar dan ook weer. Maar grote delen van Fryslân liggen onder de zeespiegel. Zou je dat hier dus doen, dan blijven die gebieden onder water staan, ook als het water weer is gedaald! Daarom is er per regio maatwerk nodig.”

Mooi gezicht

De veiligheid van de Friese inwoners speelt daarbij een cruciale rol. “Niet alleen voor mensen die in een gebied wonen waar wateroverlast dreigt, maar ook voor mensen die komen kijken naar het hoge water,” vertelt Spiegelaar. “Want het blijft natuurlijk ook heel bijzonder om te zien, als het water zo hoog staat.” Veel mensen komen kijken naar het hoge water, en dat kan gevaarlijke situaties opleveren. Spiegelaar: “Daar houden we ook rekening mee. Is er een veilige wandelroute? Zou een uitkijkpost op een plek waar vaak hoog water is een goed idee zijn? Het is natuurlijk niet de eerste prioriteit, maar het is goed om je er bewust van te zijn: ook dit speelt bij wateroverlast.”


Hans Spiegelaar (foto: Kees van der Mark).

Samenwerking

Om goed voorbereid te zijn op mogelijk wateroverlast is samenwerking met alle betrokken partijen van groot belang. Landelijk wordt daarvoor samengewerkt binnen het Deltaprogramma. In 2017 is vanuit dit programma in de ‘Strategische Agenda Water & Evacuatie’ bepaald wat de mogelijke impact van overstromingen en wateroverlast is, en is uitgewerkt wat hulpverleners en inwoners moeten en kunnen doen. In 2018 zal dit verder worden uitgewerkt. “In Fryslân werken we samen met o.a. Wetterskip Fryslân, Rijkswaterstaat, de provincie, gemeenten, de Waddeneilanden en Brandweer Fryslân,” vertelt Spiegelaar. “Zo zijn we er met elkaar klaar voor als er echt iets gebeurt!”

Wat kun jij doen?

Bij een dreiging op een overstroming heb je twee mogelijkheden: blijven of weggaan. De natuurlijke reactie is weggaan. Soms is blijven beter. Weet jij wat je moet doen bij hoog water? Bezoek de website Overstroomik voor meer informatie.

Meer weten?

 

Terug naar overzicht